Τ ο π α ρ α σ κ ή ν ι ο τ η ς π τ ώ χ ε υ σ η ς τ ο υ 1 8 9 3

Λιθογραφία της δεκαετίας του 1890 με σατιρικό θέμα.  H Eλλάδα με τον Tρικούπη (σκυλάκι) δίπλα της νουθετεί  τους τραπεζίτες, μεγαλοκεφαλαιούχους.  Oι τελευταίοι δείχνουν τις άδειες τσέπες τους, ζητώντας νέα δάνεια… Π ρ ο λ ε γ ό μ ε ν α Σύγχρονες ασθένειες δεν αντιμετωπίζονται με αναχρονιστικές συνταγές. Και το κινίνο που έσωζε ζωές από την ελονοσία κατά το μεσοπόλεμο, σήμερα είναι άγνωστο στις νέες γενιές. Κάθε εποχή πάσχει από τα δικά της σύνδρομα που αποτελούν απότοκο συγκεκριμένων εξελίξεων, περιστάσεων και συνθηκών σε δεδομένη χρονική περίοδο. Θα ήταν αυταπάτη η αναζήτηση λύσεων για τη σύγχρονη κρίση σε οικονομικά μοντέλα παρωχημένων κρίσεων. Οι εραστές καινοτόμων οικονομικών προτάσεων θα χρειαστεί να ανακαλύψουν τη «Νέα Αμερική» στηριζόμενοι στις δικές τους ευφυείς συλλήψεις, που τις προσδοκά διψασμένη η «επί χρήμασι κρεμάμενη» ανθρωπότητα. Οι καινοτομίες, είναι δύσκολο να προκύψουν από την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στα «θολωμένα» μας μυαλά. Και δεν είναι προϊόν παρθενογένεσης. Προϋποθέτουν συστηματική εργασία, δίψα για γνώση, εμπνευσμένο πάθος, υψηλό φρόνημα, ανθρωπιστικό - ενωτικό πνεύμα και έλλειψη μιζέριας. Κάτω απ΄ αυτό το πρίσμα, ασφαλώς και η παγκόσμια ιστορική γνώση δεν ακυρώνεται ούτε μηδενίζεται εφόσον αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συνέχειας και της βιωσιμότητας κρατών και πολιτισμών. Ιστορική αλήθεια είναι πως τα σύγχρονα κράτη δεν χάνονται αλλά επιβιώνουν μέσα από τις όποιες δυσχέρειες. Κι έχει ενδιαφέρον να μαθαίνει κανείς πώς τα καταφέρνουν κάθε φορά. Με αυτό το σκεπτικό, κάθε ιστορική αναδρομή προσφέρεται για συνειρμούς και για βαθύτερη προσέγγιση σε όποιον επιθυμεί την εξαγωγή των δικών του συμπερασμάτων. Εν πάση περιπτώσει, δεν χάνει το χρόνο του κανείς ψάχνοντας στο πατάρι της Ιστορίας. Κάτω απ΄ τη σκόνη και την αχλύ του μισοσκόταδου λάμπουν συχνά αστραφτερά διαμάντια ωφέλιμης διαχρονικής σοφίας. Κρίσεις και πτωχεύσεις γνωρίζουν τα κράτη από καταβολής κόσμου. Και οι ευρεσιτεχνίες για τη σωτηρία τους δεν έχουν τέλος. Ενδεικτικό και το παράδειγμα: Όταν στις αρχαίες Κλαζομενές υπέφεραν από έλλειψη σταριού, έχοντας ανάγκη από χρήματα, ψήφισαν νόμο να δανείσουν οι πολίτες στο κράτος εντόκως τα αποθέματα της άφθονης σοδειάς λαδιού που είχαν. Κοντολογίς, υποθηκεύοντας το λάδι, νοίκιασαν καράβι, το έστειλαν στις αγορές απ΄ όπου προμηθεύονταν σιτάρι και βγήκαν με επιτυχία από το κρίσιμο αδιέξοδο. Την ελεύθερη Ελλάδα των τελευταίων 189 χρόνων σημάδεψε η πτώχευση του 1893 που έσυρε τη χώρα στον έλεγχο του ΔΝΤ. Η ίδια απειλή υφίσταται και σήμερα. Διαφορετικές οι συνθήκες ίδια η βασική αιτία. Ο βρόγχος του υπέρμετρου δανεισμού. Αυτό ωστόσο δεν εμπόδισε τη χώρα να γνωρίσει τον αέρα της αναδημιουργίας τις δύο επόμενες δεκαετίες . Eμπόριο σταφίδας το λιμάνι της Πάτρας Την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα (1890-1900) η ιστορία γράφεται με φόντο μία παρατεταμένη παγκόσμια κρίση από το 1873. Το δημόσιο χρέος από 168.000.000 κατά το 1876 διπλασιάστηκε το 1884 και επταπλασιάστηκε το 1893. Την ίδια εποχή υπερδιπλασιάστηκαν οι κατά κεφαλήν φόροι. Στο Λονδίνο είχε ξεσπάσει χρηματιστηριακή κρίση που είχε επιρροές από την ύφεση στη Νότια Αμερική. Το ναυάγιο της ελληνικής οικονομίας αποτέλεσε τη διελκυστίνδα της κομματικής αναμέτρησης ανάμεσα στους δύο εκφραστές του δικομματισμού τον Τρικούπη και τον Δηλιγιάννη που εναλλάσσονταν στην εξουσία τη δεκαετία 1885-95, αλληλοκατηγορούμενοι για τη χρεοκοπία. Οι προσπάθειες του παλατιού να δημιουργήσουν τρίτο πόλο απέτυχαν. H επάνοδος του Τρικούπη στην πρωθυπουργία, μετά την παύση του Δηλιγιάννη, τον Ιούνιο του 1893 δημιούργησε αδικαιολόγητες ελπίδες σε Έλληνες και ξένους. Εκτός των άλλων οικονομικών προβλημάτων μαινόταν και η μεγάλη σταφιδική κρίση. Ο Τρικούπης πρέσβευε ως μόνο τρόπο εξόδου από την κρίση τη συνέχιση του προγράμματος ταχύρρυθμης ανάπτυξης. Με την πολιτική των στερήσεων φοβόταν τις επιπτώσεις της μετανάστευσης, της ανεργίας και ενδεχόμενου πολέμου. Ως εκ τούτου θεώρησε πως η αύξηση της φορολογίας και η βελτίωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού θα έλυναν το πρόβλημα. Τα εγκαίνια της διώρυγας της Κορίνθου (1893), έργο Κ. Βολανάκη  Τ ο  π α ρ α σ κ ή ν ι ο  τ η ς  π τ ώ χ ε υ σ η ς  τ ο υ 1 8 9 3 Η αποστολή του Γεωργίου Θεοτόκη στο Λονδίνο για δάνειο απέτυχε. Υπήρχε και ο φόβος πως η Βουλή δεν θα επικύρωνε τη λήψη νέου δανείου. Σε αδιέξοδο ο Τρικούπης, αρχές Μαΐου, αναγγέλλει στο βασιλιά την πρόθεσή του να παραιτηθεί. Το ίδιο απόγευμα ο βασιλιάς δέχεται εσπευσμένα το συνεργάτη του και διαμεσολαβητή Σκουλούδη που του ανακοινώνει την άρνηση του Τρικούπη να παραμείνει στην πρωθυπουργία και την αδυναμία του να τον μεταπείσει. Οι εξελίξεις επέφεραν ψυχρότητα στις σχέσεις των δύο ανδρών (Γεωργίου και Τρικούπη). Οι φήμες οργίαζαν εν τω μεταξύ. Ο βασιλιάς ήθελε να αποφύγει το ενδεχόμενο εκλογών και χειριζόταν τα πράγματα με μυστικότητα και επιφυλακτικότητα. Σύμφωνα με την προσφιλή του τακτική στην αντιμετώπιση ανάλογων κρίσεων ο Γεώργιος καλούσε να δώσουν τη λύση οι «τιμητές» που είχαν κάποια απήχηση στην κοινή γνώμη, με διπλή σκοπιμότητα: Να τους δώσει την ευκαιρία να δείξουν τι μπορούν να πράξουν και επιτυγχάνοντες να ωφελήσουν το σύνολο. Ή να τους δώσει την ευκαιρία να δοκιμαστούν ώστε αποτυγχάνοντες να είναι κατηγορούμενοι και να στερηθούν την εύκολη ιδιότητα του κατήγορου. Ούτε ο πρίγκιπας Νικόλαος δε γνώριζε τίποτα για τις ενέργειες του πατέρα του αλλά έγραφε στο ημερολόγιό του τις εικασίες που έκανε: «Φαίνεται πως θα καλέση ως πρωθυπουργόν τον Σωτηρόπουλον και ότι θα προσλάβη και τον Ράλλην τον οποίον ο papas δυσκολεύεται να δεχθή ένεκα της προτέρας του διαγωγής. Πολλά υπόσχεται ο Σωτηρόπουλος και λέγει ότι ελπίζει ότι αν έλθη εις τα πράγματα θα φέρει μίαν καλήν λύσιν εις την οικονομικήν ταύτην κρίσιν.» Και την επομένη έγραφε: «Αναγκαστικώς εκάλεσεν ο papas τον Σωτηρόπουλουν δια να προσπαθήση τουλάχιστον να κάμη κάτι εκ των όσων έλεγε τον χειμώνα (εναντίον της οικονομικής πολιτικής Τρικούπη). Eάν αφ΄ετέρου δεν τον εκάλει και εγένετο η πτώχευσις, αυτοί οι άνθρωποι θα εύρισκον πάντα αφορμήν να φωνάζουν και να κακολογούν λέγοντες ότι αν είχον έλθει αυτοί εις τα πράγματα τότε βεβαίως θα απέφευγον την χρεωκοπίαν. Αυτή λοιπόν είναι η κατάστασις. Και ο papas την ηννόησεν από την αρχήν». Η συνέχεια για τη δυσαρέσκεια του λαού με τη στάση του βασιλιά και τις επιπτώσεις στο χρηματιστήριο την επόμενη Παρασκευή.  Capital.gr  Το τραμ των Αμπελοκήπων αρχές 20ου αιώνα

  By:ΠΙΣΩ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ